Beskid Niski nie bez powodu nazywany jest Krainą Łagodności. To wciąż mniej popularny wśród turystów region Polski, gdzie czas płynie jakby wolniej, gdzie spotkasz mnóstwo miejsc, do których komercja jeszcze nie dotarła. Choć oprócz szlaków turystycznych powstaje tu coraz więcej ścieżek historycznych, czy edukacyjnych, a lokalne organizacje turystyczne chętnie promują region, to zdarza się, że wędrując przez cały dzień, nie spotkasz dosłownie nikogo. Nawet w środku sezonu turystycznego! Bo Beskid Niski to wciąż niezadeptane szlaki, nieistniejące wsie łemkowskie, czy charakterystyczne kopuły prawosławnych i unickich cerkwi na tle niezwykle malowniczego krajobrazu falujących wzgórz. By naprawdę oderwać się od zgiełku miasta, warto tu wpaść choćby na weekend, ale najlepiej na co najmniej tydzień.
O tym, jakie atrakcje skrywa Beskid Niski pisaliśmy już tutaj na blogu, w poście: Beskid Niski – atrakcje nie tylko dla wielbicieli górskich szlaków oraz w postach poświęconych konkretnym miejscom (znajdziesz je w zakładce Beskidy). W poniższej publikacji zebraliśmy miejsca, które odwiedziliśmy ubiegłej jesieni. Spędziliśmy wtedy blisko tydzień w Rymanowie Zdroju, skąd robiliśmy dłuższe i krótsze wycieczki. Szlaki, o których tutaj przeczytasz to:
- Przymiarki – pętla z Rymanowa-Zdroju przez Iwonicz-Zdrój
- Cergowa – szlak z Dukli
- Czeremcha i Beskid nad Czeremchą z Lipowca
Opisaliśmy też kilka ciekawych miejsc:
- Wodospad „Przy Młynie” w Iwli
- Ściana Olzy w Rudawce Rymanowskiej
- Jaśliska – filmowa, uśpiona beskidzka wieś
- Przymiarki – jako punkt widokowy ze wspaniałą górską panoramą
- Rymanów-Zdrój
- Iwonicz-Zdrój
- Schron kolejowy Stępina-Cieszyna
Przymiarki – pętla z Rymanowa-Zdroju przez Iwonicz-Zdrój
Przymiarki to łagodne, ale dość wysokie wzniesienie w paśmie Wzgórz Rymanowskich, o trzech kulminacjach: zachodniej – niższej – o nazwie Uhliska o wys. 611 m n.p.m., wschodniej – wyższej o nazwie Kopa – 640 m n.p.m oraz środkowej o nazwie Przymiarki – 626 m n.p.m. Uhliska i Kopa są częściowo zalesione, za to ze środkowej części rozpościera się rozległa panorama. Widać stąd m.in. Pogórze Strzyżowskie, Dynowskie, Doły Jasielsko-Sanockie oraz Bieszczady. Ale to nie wszystko! Przy bardzo dobrej widoczności, z Przymiarek dostrzec można nawet Tatry. Na trasie, która wiedzie z Rymanowa-Zdroju na Przymiarki, znajdują się drogowskazy z oznaczeniem koloru szlaku i pytaniem: Czy zobaczymy Tatry?
Z Rymanowa-Zdroju na Przymiarki prowadzi szlak zielony (standardowe biało-zielone oznaczenie PTTK) mający swój początek za basenem. Przechodząc przez most na rzece Tabor należy kierować się w lewo, w stronę lasu. Początkowo podchodzimy lasem, by po chwili wędrować jego skrajem po łagodnym zboczu. Dochodzimy do drogowskazu szlaku, skąd następnie kierujemy się znów nieco w lewo w stronę lasu i, przechodząc przez Iwonicki Potok, zbaczamy ze szlaku na Przymiarki. Na grzbiecie znajduje się wiata, ławki, tablica informacyjna oraz krzyż.
Następnie kontynuujemy wędrówkę za zielonymi oznaczeniami do Iwonicza-Zdroju.
Tam, po odpoczynku oraz zwiedzeniu części uzdrowiskowej (o Iwoniczu-Zdroju więcej przeczytasz w dalszej części tekstu), kierujemy się na szlak czerwony, by przez Suchą Górę powrócić do Rymanowa-Zdroju.
Całość wycieczki zajmuje ok. 5-6 godz. – w zależności od tego, ile czasu spędzisz na Przymiarkach oraz w Iwoniczu-Zdroju. Do pokonania jest dystans ok. 16 km, trasa jest łatwa, przewyższenie ok. 800 m.
Cergowa – szlak z Dukli
Cergowa, zwana też Wielką Górą, posiada trzy wierzchołki: 716 m, 683 m i 681 m., a jej charakterystyczną sylwetkę doskonale widać z Przymiarek. Cergowa jest szczytem zalesionym, ale dzięki wieży widokowej można podziwiać panoramę Beskidu Niskiego, Sądeckiego, Bieszczad, a nawet, przy bardzo dobrej widoczności, Tatr!
Z Dukli, a dokładnie z przysiółka Ciułówka, na szczyt Cergowej wiedzie szlak żółty, a Na początkowym fragmencie, znajdziesz też oznaczenia rezerwatu Tysiąclecia na Górze Cergowej. Początek szlaku to zejście ścieżką przez łąkę w dół do granicy lasu, a następnie po przekroczeniu drewnianego mostka, rozpoczyna się łagodne podejście zalesionym terenem, aż do skrętu w prawo przy jednej z tablic ścieżki Rezerwatu Tysiąclecia. Stąd po chwili dotrzesz do tzw. Złotej Studzienki.
Zaraz za Złotą Studzienką rozpoczyna się najbardziej stromy fragment szlaku. Nie jest on bardzo forsowny – to tylko ok. 50 m przewyższenia na 200 m podejścia. Po tym etapie, kolejne 30 min. wędrówki to już sama przyjemność! Szlak wiedzie szeroką, grzbietową ścieżką, wśród buczyny. Na szczycie można podziwiać rozległą panoramę okolicy z wieży widokowej, która nawiązuje swoją konstrukcją oraz wyglądem do tutejszych dawnych wież wiertniczych typu kanadyjskiego. Zejście tą samą trasą do parkingu.
Wędrówka na Cergową to krótka wycieczka – nie powinna zająć Ci więcej niż 2,5 godz. Do pokonania jest dystans ok. 4,5 km, trasa jest łatwa, przewyższenie ok. 370 m.
Więcej o szlaku na Cergową przeczytasz w poście: Cergowa | Wieża widokowa i szlak z Dukli
Czeremcha i Beskid nad Czeremchą – łatwy szlak z Lipowca
Czeremcha to jedna z nieistniejących łemkowskich wsi, spokojna bezludna dolina, która niegdyś znajdowała się na trakcie węgierskim. Auto można zostawić wzdłuż drogi przy gospodarstwie agroturystycznym Ostoja w Lipowcu i stąd rozpocząć wędrówkę szlakiem żółtym. Po przejściu mostka na potoku Bełcza, szlak prowadzi łukiem w lewo. Po lewej stronie drogi znajdują się pozostałości cmentarza wiejskiego w postaci kilku kamiennych nagrobków, a kawałek dalej, również po lewej stronie drogi widać sporo zrujnowanych zabudowań PGR-u.
Po ok. 15 minutach marszu, za skrzyżowaniem szlaków i drewnianą wiatą, rozpoczyna się teren dawnej wsi Czeremcha, na jej początku dwie tablice drogowe z napisami: Babadag 1034 km oraz Nordkapp 3190 km (nawiązujące do twórczości Andrzeja Stasiuka). Następnie warto zatrzymać się przy dawnym cmentarzu wsi Czeremcha, gdzie po lewej stronie znajduje się też pomnik i cerkwisko z żeliwnym krzyżem. Wędrując dalej drogą dotrzesz do przełęczy, na której zobaczysz węzeł szlaków, tablice informacyjne oraz witacz gminy Jaśliska, a po słowackiej stronie – duży schron turystyczny. Powrót tą samą drogą.
Wycieczka na Przełęcz Beskid nad Czeremchą to niewymagający spacer – przewyższenie to niecałe 100 m, a dystans do pokonania w dwie strony to ok. 9 km. Spokojna wędrówka nie powinna zająć więcej niż 3 godz.
My wybraliśmy mieszkanie położone w bloku tuż obok Parku Zdrojowego. Wyremontowane, czyste, z dobrze wyposażoną kuchnią i w dobrej cenie. Zaletą była również bliskość sklepu spożywczego i bardzo dobrych, tanich obiadów („Nasza Chata” – polecanko!). Pod blokiem znajduje się parking, na którym bez problemu można zaparkować (nie jest zatłoczony). Z całą odpowiedzialnością możemy je polecić: Apartament Zdrojowy
Jeśli szukasz tego typu noclegu, to możesz również rozważyć:
Apartamenty Defala i Strefa Relaksu Natural Touch
Powyższe linki są linkami afiliacyjnymi. Będzie nam miło, jeśli rezerwując apartament, skorzystasz z niego – Ty zapłacisz tyle samo, a Booking.com podzieli się z nami swoją prowizją. Przeznaczymy ją na utrzymanie bloga (m.in. domena, serwer) oraz tworzenie nowych bezpłatnych treści. Z góry dziękujemy za pomoc w rozwoju bloga!
Wodospad „Przy Młynie” w Iwli
Wodospad „Przy młynie” znajduje się na rwącym potoku Iwielka w Iwli, niecałe 30 km od Rymanowa Zdroju i 6 km od Dukli. Ma on sok. 4 m wyokości, dzięki czemu uznawany jest za jeden z największych w Beskidzie Niskim. Wodospad położony jest w dolinie, którą od czasów II wojny światowej nazywa się Doliną Śmierci, a młyn pojawiający się w nazwie wodospadu, tak naprawdę nigdy nie powstał – zaczęto go budować przed II wojną światową, ale budowy nie ukończono.
Potok Iwielka zabezpiecza wodospad w wodę przez cały rok, dzięki czemu, jako jeden z niewielu wodospadów na Podkarpaciu, nie wysycha. Wodospad w Iwli spływa po serii uskoków, które można obserwować na progach potoku oraz na jego zboczach. A to, co świetnie widać, to tzw. flisz karpacki, z którego w dużej mierze zbudowany jest Beskid Niski.
Więcej o wodospadzie w Iwli przeczytasz w poście jemu poświęconym: Wodospad „Przy młynie” w Iwli | Jeden z największych Beskidzie Niskim
Ściana Olzy w Rudawce Rymanowskiej
Ściana Olzy to niemal 30-sto metrowa ściana skalna o niezwykle ciekawej strukturze oraz barwie. Jest to wychodnia fliszu karpackiego i jednocześnie największe w polskich Karpatach odsłonięcie łupków menilitowych. Powstało ono w wyniku erozji wgłębnej, po zmianie biegu rzeki. Według geologów, charakterystyczny, warstwowy układ skał powstał poprzez osadzanie piasków, żwirów i iłów w głębokim Oceanie Tetydy, około 35 milionów lat temu.
Wznosząca się w dolinie Wisłoka Ściana Olzy nosi imię wybitnego polskiego geologa – Stanisława Dżułyńskiego. Malowniczej ścianie, uroku dodaje płynący po skalistym dnie Wisłok. Tworzy on tutaj niewielkie, ale widowiskowe kaskady, które w połączeniu z kamieniami rzecznymi i roślinnością stanowią ciekawy temat fotograficzny. W 2022 r. utworzono tu Rezerwat Przyrody Olzy.
Ściana Olzy znajduje się ok. 15 km na wschód od Rymanowa Zdroju. Więcej informacji i zdjęć znajdziesz w poście: Ściana Olzy w Rudawce Rymanowskiej
Jaśliska – filmowa, uśpiona beskidzka wieś
Jaśliska – niegdyś całkiem spore miasto na Trakcie Węgierskim, dziś spokojna wieś w woj. podkarpackim. W ostatnim czasie nieco więcej o niej słychać za sprawą kręconych tu scen do kilku znanych polskich filmów, m.in. do „Bożego Ciała” Jana Komasy, „Wina Truskawkowego” Dariusza Jabłońskiego czy „Twarzy” Małgorzaty Szumowskiej. Jaśliska trafiły też na Podkarpacki Szlak Filmowy.
Po Jaśliskach można przemieszczać się ścieżką historyczno-dydaktyczną i odwiedzać po kolei punkty z jej listy, można też spacerować tak po prostu, po swojemu, „gubiąc się” w uliczkach i spoglądając na tabliczki z opisem historii miejsca umieszczone na słupkach. Przy odrobinie szczęścia (jeśli będzie akurat otwarte lub uzgodni się to wcześniej w Gminnym Ośrodku Kultury) można zajrzeć do Muzeum Regionalnego Kuźnia Tradycji, a nawet do piwnic znajdujących się pod budynkiem dawnego ratusza na Rynku.
Jaśliska znajdują się ok. 15 km od Rymanowa-Zdroju. Więcej szczegółów o Jaśliskach znajdziesz w poście: Jaśliska – atrakcje | Senna beskidzka wieś rozsławiona przez filmowców
Przymiarki – punkt widokowy ze wspaniałą górską panoramą
Przymiarki to łagodne, ale dość wysokie wzniesienie w paśmie Wzgórz Rymanowskich. Położone na zachód od Rymanowa-Zdroju i południowy wschód od Iwonicza-Zdroju, dzięki czemu można zrobić sobie bardzo atrakcyjną widokowo wycieczkę w formie pętli (patrz wyżej pkt 1). Z Rymanowa-Zdroju można też dojechać autem w ok. 10 min., odwiedzając pod drodze cerkiew w Bałuciance (o okolicznych cerkwiach przeczytasz w poście: Cerkwie na Podkarpaciu | Niezwykła podróż w czasie po Beskidzie Niskim i Bieszczadach).
Jak już wspomniałam wcześniej, Przymiarki to wzniesienie o trzech kulminacjach. Zachodnia – niższa – to Uhliska o wys. 611 m n.p.m., wschodnia – wyższa to Kopa 640 m n.p.m. Sam wierzchołek Kopy zwany jest Patryją od istniejącej tam kiedyś wieży triangulacyjnej. Przymiarki to środkowa część grzbietu o wysokości 626 m n.p.m. Uhliska i Kopa są częściowo zalesione, za to ze środkowej części rozpościera się wspaniała panorama m.in. na Pogórze Strzyżowskie, Dynowskie, Doły Jasielsko-Sanockie, Bieszczady, a przy bardzo dobrej widoczności, dostrzec stąd można nawet Tatry. Z tego względu Przymiarki to bardzo popularny punkt widokowy i fotograficzny.
Rymanów-Zdrój
Rymanów Zdrój to uzdrowisko o ciekawej historii, założone w 1881 r. przez Stanisława oraz Annę Potockich. Docierające tu powietrze znad Niziny Węgierskiej było, i do dziś jest, nawilżane jodem oraz olejkami eterycznymi. W 1905 r. W Rymanowie-Zdroju funkcjonowało już 38 prywatnych pensjonatów. Co ciekawe, po wojnie, był to drugi co do wielkości kurort dziecięcy w Polsce (po Kołobrzegu, a przed Rabką).
Osią miejscowości jest rzeka Tabor oraz ciągnący się po jej obydwu stronach Park Zdrojowy, którego budowę nadzorowała sama Anna Potocka. W 1888 r. właśnie w parku, w widłach Taboru i Czarnego Potoku wzniesiono tzw. „Dworzec Gościnny”, który pełnił funkcję domu zdrojowego. Powstało też wiele stylowych willi i pensjonatów, wśród nich wyróżniające się piękną architekturą secesyjną „Pod Matką Boską” (obecnie sanatorium „Maria”), oraz „Pogoń” i „Leliwa”.
Skoro mowa o uzdrowisku, to są i wody mineralne. Te najsłynniejsze z Rymanowa-Zdroju to Klaudia, Celestyna i Tytus (na cześć rodziców Anny Potockiej). Można ich skosztować w wyremontowanej pijalni wód, która przypomina pierwotny tzw. Pawilon nad Źródłami z 1885 r. Znajduje się ona przy ul. Parkowej, obok sanatorium Eskulap. Z kolei przy pijalni ustawiono drewniane pomniki założycieli uzdrowiska.
W Parku Zdrojowym można spacerować wśród zieleni oraz kwiatów, znajdują się tutaj również kawiarnie, miejsca wypoczynkowe i uzdrowiskowe, w tym m.in. tężnia solankowa, obok której postawiono ławeczkę Anny Potockiej.
Iwonicz-Zdrój
Iwonicz-Zdrój to jedno z najstarszych polskich uzdrowisk. Lecznicze właściwości tutejszych wód zdrojowych były znane już w XV w.! Jednak największy rozkwit uzdrowiska przypadł na czas, kiedy zarządzał nim ród Załuskich czyli po 1799 r. Właśnie wtedy Iwonicz-Zdrój stał się europejskim kurortem z drewnianymi willami w stylu szwajcarskich uzdrowisk.
W 1973 r., kiedy Iwonicz-Zdrój otrzymał prawa miejskie, rozpoczęto renowację starego pałacu, pijalni wód mineralnych oraz drewnianych willi i pensjonatów. Pochodząca z 1837 r. pijalnia przypomina oranżerię, a znajdujący się przy niej Plac Dietla (tzw. deptak) to kulturalne i artystyczne centrum uzdrowiska. To tutaj znajduje się też ciekawa XIX-wieczna wieża zegarowa, zdobiąca willę „Bazar”.
Po Iwoniczu-Zdroju warto spokojnie pospacerować, przysiąść na kawie w jednej z tutejszych kawiarni i po prostu podelektować się niepowtarzalnym klimatem uzdrowiska.
Iwonicz-Zdrój znajduje się w odległości ok.14 km od Rymanowa-Zdroju. Samochodem dojedziesz tutaj w niecałe 20 min.
Schron kolejowy Stępina-Cieszyna
Schron kolejowy Stępina-Cieszyna to przede wszystkim gratka dla miłośników militariów. Blisko 400-metrowy schron to budowla, która powstała w latach 1940-1941 jako jeden z obiektów kwatery dowodzenia Hitlera „Anlage Süd” (Obszar Południe), przygotowanych do kierowania operacją hitlerowskiego podboju ZSRR. W dniach 27-28 sierpnia 1941 r. odbyło się tu spotkanie wodza III Rzeszy Adolfa Hitlera i włoskiego dyktatora Benito Mussoliniego. Hitler na spotkanie z Mussolinim przyjechał pociągiem ze Strzyżowa, gdzie również znajdował się (i znajduje wciąż) schron, ale podziemny.
Obiekt znajduje się ok. 30 km na północny-zachód od Krosna i ok. 45 km od Rymanowa-Zdroju. Więcej o schronie kolejowym przeczytasz w poście: Schron kolejowy Stępina-Cieszyna | Niezwykła militarna atrakcja Podkarpacia
Bieski Niski – mapa. Miejsca i trasy, które warto odwiedzić.
Aby zobaczyć listę punktów i trasy, które oznaczyliśmy – wybierz ikonkę zakładki na górze po lewej stronie. To oczywiście tylko niektóre z wielu miejsc w Beskidzie, które warto zobaczyć.
Jeśli zainteresował Cię temat nieistniejących łemkowskich wsi, możesz też wybrać się nieco dalej na zachód – ok. 60 km od Rymanowa-Zdroju. Ruszając z Radocyny, przez Lipną i Czarne, gdzie znajdują się „Drzwi do zaginionego świata”, przejdziesz ok. 13 km szlakiem nie tylko pięknych beskidzkich krajobrazów, ale i tajeszej historii. Gorąco polecamy ten szlak, a więcej przeczytasz o nim w poście: Drzwi do zaginionego świata łemkowskich wsi
Planujesz podróż?
- Jeśli wybierasz się w Beskid Niski, koniecznie sprawdź nasz post: Beskid Niski – atrakcje nie tylko dla wielbicieli górskich szlaków oraz pozostałe wpisy w kategorii Beskidy
- Jeśli zaś szukasz informacji o atrakcjach Podkarpacia, znajdziesz je tutaj: Podkarpacie natomiast pozostałe wpisy z naszych wycieczek i podróży po Polsce tutaj: Polska
- Jeśli podobają Ci się nasze posty, zapraszamy do polubienia strony Aktywnych w podróży na Facebooku oraz do śledzenia naszego profilu na Instagramie.
- Będzie nam również miło, jeśli udostępnisz ten post swoim znajomym. Możesz również zostawić komentarz pod wpisem.
Jeśli spodobał Ci się post, możesz nas wesprzeć stawiając nam wirtualną kawę. Tym sposobem wspierasz naszą twórczość.
Dodatkowo, stawiając nam kawę, masz teraz możliwość odebrania za darmo 45 dni dostępu do bogatej biblioteki audiobooków BookBeat!
