Gozo jest drugą co do wielkości wyspą archipelagu maltańskiego, oddaloną od Malty o zaledwie 6 km. W porównaniu z Maltą, Gozo jest dużo mniejsze i spokojniejsze, co wcale nie oznacza, że nie ma zbyt wiele do zaoferowania turystom. Wręcz przeciwnie! Na malowniczy krajobraz Gozo składają się surowe, dziewicze, wybrzeża, niewielkie plaże i turkusowe zatoczki, urokliwe wioski wraz z górującymi w ich sercach barokowymi kościołami oraz ekologiczne gospodarstwa. Krystalicznie czyste wody Morza Śródziemnego u brzegów Gozo przyciągają amatorów snorkelingu czy nurkowania, a niesamowite ściany skalne klifów – fanów wspinaczki. Wszystkich zaś zachwycą zapierające dech w piersiach scenerie rzeźbione siłą żywiołu. Aby pomóc Ci zaplanować pobyt na wyspie, zestawiliśmy najpiękniejsze i najciekawsze atrakcje mniejszej siostry Malty. Poznaj TOP 15 miejsc wartych odwiedzenia na Gozo i ruszaj w interesującą podróż!
Aby ułatwić Ci zaplanowanie zwiedzania Gozo, podzieliliśmy wyspę na kilka obszarów, w ramach których pokazujemy od trzech do sześciu miejsc. Można je odwiedzić w ciągu jednego dnia poruszając się samochodem. Jeśli lubisz bardziej intensywne zwiedzanie, można oczywiście połączyć te miejsca w inny sposób, zwłaszcza latem, kiedy dzień jest długi.
Gozo atrakcje, północna strona wyspy
Plaża i zatoka Ramla Bay
Plaża Ramla Bay to największa piaszczysta plaża na Gozo. Dojeżdża się do niej przez miejscowość Xaghra. Jej pomarańczowy piasek, malownicze położenie, czysta woda i łagodne zejście do morza przyciągają latem rzesze turystów, zwłaszcza rodziny z małymi dziećmi. Za to pod koniec listopada w niedzielne przedpołudnie plaża była niemal pusta!
Przy plaży znajdują się knajpki i sklepiki, niektóre z nich czynne są nawet poza sezonem. W sezonie zaś można tu również wypożyczyć leżaki i parasole (w cenie 5 EUR za sztukę). Ramla Bay to świetne miejsce na relaks po intensywnym zwiedzaniu wyspy, a jeśli zmęczy Cię wylegiwanie się na słońcu, to możesz zajrzeć do jednej z dwóch jaskiń, które znajdują się w skałach powyżej plaży: Calypso Cave (obecnie to tylko platforma widokowa zlokalizowana przy zawalonej kilka lat temu jaskini) lub Tal-Mixta Cave, z której rozpościera się przepiękny widok na pomarańczową Ramla Bay.
Jaskinia Tal-Mixta (Tal-Mixta Cave)
Tal-Mixta Cave to ukryta w stromym klifie przestronna jaskinia z pięknym widokiem na pomarańczową plażę Ramla Bay. Do jaskini można dostać się na dwa sposoby. Od strony plaży – dość stromym podejściem, które zajmuje ok. 15 minut, wymaga jednak wygodnego obuwia (najlepiej butów trekkingowych). Druga opcja to dojazd samochodem i ok. 20-sto minutowy spacer, po asfaltowej, a potem polnej drodze. Wystarczy pojechać drogą prowadzącą od Ramla Bay w lewo i do góry. Będą na niej znaki prowadzące do jaskini.
Xwejni Bay i Panwie Solne (Salt Pans)
Xwejni Bay to piękna zatoka z widokiem na charakterystyczny stożek wapienny. To tutaj zaczyna się szlak widokowy wzdłuż panwi solnych. Musimy się przyznać, że zanim wybraliśmy się tu na spacer, nawet nie przyszło nam do głowy, że to miejsce tak nam się spodoba! Na długości około 3 km, od wspomnianej zatoki Xwejni, do Wied Il Ghasri ciągną się malownicze baseny solankowe w kształcie prostokątów i kwadratów, dzięki czemu wybrzeże wygląda jak szachownica.
Panwie solne to nic innego jak właśnie wyżłobione w skałach niewielkie baseny zalewane wodą morską, z których, po jej odparowaniu, zbierane są kryształki soli. Część z tych ponad 350-letnich solnisk jest nadal w użyciu, dzięki czemu od maja do września można zobaczyć, jak tradycyjnymi metodami, przekazywanymi z pokolenia na pokolenie, wydobywa się tu sól.
Panwie solne to nie jedyna atrakcja tego szlaku. Wybrzeże pełne jest niesamowitych formacji skalnych w kolorze niemal pomarańczowym! To tutaj znajdują się też jaskinie, gdzie przechowywana jest zebrana sól. Jest i sklepik, gdzie za 1-2 EUR można kupić woreczek z gozańską solą.
Wied Il-Ghasri
Malownicza dolina Ghasri to wąska i zaciszna zatoka osłonięta wysokimi klifami. Właściwie należałoby określić ją mianem wąwozu, ponieważ jej długość to aż 250 m, a szerokość od 15 do 30 m. Kiedy zejdziesz do wąwozu po skalnych schodach, zobaczysz osobliwą, niewielką żwirowo-skalistą plażę. W skałach klifów zaś znajduje się wiele grot i podwodnych jaskiń, które stanowią raj dla entuzjastów nurkowania.
Wied il-Ghasri nie jest zbyt popularnym miejscem wśród turystów. Na kameralnej plaży, spotkać można przede wszystkim mieszkańców Gozo., chociaż w sezonie przybywa coraz więcej turystów szukających spokojnych kąpielisk. Aby dotrzeć w pobliże Wied Il-Ghasri należy pojechać dalej szutrową drogą będącą przedłużeniem drogi wiodącej wzdłuż panwi wolnych. Auto zaparkuj wzdłuż drogi, nie znajdziesz tu bowiem parkingu.
Wied Il-Mielah Window
Wied il-Mielah znajduje się na północno-wschodnim wybrzeżu Gozo na północ od miasta Gharb. Ta wyjątkowa formacja skalna to końcowy odcinek doliny Wied il-Mielah prowadzącej do morza. Most skalny można podziwiać z dołu, gdzie należy dojść kamiennymi schodkami wzdłuż starego koryta rzeki. Schodki prowadzą do punktu widokowego, gdzie można poczuć ogrom okna skalnego potęgowany dodatkowo hukiem fal rozbijających się o skalne ściany.
Jednak Wied Il-Mielah Window warto też zobaczyć z góry – z tej samej strony, co kamienne schodki, tylko należy skierować się ścieżką w górę. Z tej perspektywy most skalny wygląda, jakby ktoś wyciął go w skale! Jednak, kiedy przyjrzysz się bliżej, schodząc wspomnianymi schodkami, zobaczysz, że to Matka Natura stworzyła to niesamowite dzieło. Warto też po prostu stanąć na łuku skalnym! Trzeba jednak bardzo uważać i nie podchodzić blisko krawędzi.
Droga prowadząca w okolice Wied Il-Mielah Window jest drogą asfaltową, ale miejscami jest bardzo wąska. Parking znajduje się tuż obok skalnego okna.
Bazylika Ta’ Pinu
Zaprojektowana w stylu romańskim bazylika Ta’ Pinu to jedno z najważniejszych maltańskich miejsc sakralnych, miejsce objawień i uzdrowień oraz kościół pielgrzymkowy poświęcony Najświętszej Marii Pannie. Został on wzniesiony w latach 1919-1931 na miejscu XVI-wiecznej kaplicy, a samo jego powstanie związane jest z historią wieśniaczki Karmni Grima, której wg przekazu objawiła się tu Matka Boska.
Obok bazyliki stoi wieża zegarowa o wysokości blisko 50 m, będąca jednocześnie dzwonnicą. Bazylikę Ta’ Pinu w 1990 roku odwiedził Jan Paweł II, który uhonorował obraz Najświętszej Marii Panny pięcioma złotymi gwiazdami. Od bazyliki do wzgórza Ghammar biegnie droga krzyżowa Via Crucis, gdzie w czasie Wielkiego Postu odbywa się uroczysta droga krzyżowa. Ze wspomnianego wzgórza rozciąga się piękny widok na Gozo, a przy dobrej pogodzie można stąd dostrzec nawet Sycylię!
Gozo atrakcje, zachodnia strona wyspy
Zatoka Dwejra Bay
Do marca 2017 roku Dwejra Bay odwiedzano przede wszystkim ze względu na tutejsze okno skalne Azure Window. Jednak po tym, jak natura powiedziała „dość” i symbol Gozo zawalił się wprost do wód Morza Śródziemnego, okolice Dwejra wciąż są licznie odwiedzane przez turystów. A to za sprawą kilku innych atrakcji, jakie stworzyła Matka Natura: Fungus Rock, Blue Hole oraz Inland Sea, dla których tłem jest niesamowita sceneria wysokich klifów rzeźbionych przez wodę i wiatr.
Fungus Rock
Fungus Rock – to niewielka wyspa skalna o wys. 50 metrów, której nazwa wywodzi się od znalezionej na niej pasożytniczej byliny o nazwie cynomorium szkarłatne, błędnie uważanej za grzyb. Rycerze Zakonu Maltańskiego cenili ją za cudowne właściwości i wykorzystywali m.in. do leczenia wrzodów, nadciśnienia czy nawet impotencji. Za próbę wykradzenia rośliny groziło więzienie lub galery, a za kradzież – kara śmierci! W zatoce Dwejra na uwagę zasługuje również wieża Dwejra Tower, która służyła do obserwacji i ostrzegała przed zbliżającym się zagrożeniem od strony morza. Co ciekawe, wieża jest otwarta dla zwiedzających, gdy powiewa na niej flaga.
Blue Hole
Tuż obok miejsca, gdzie niegdyś podziwiano Azure Window, znajduje się Blue Hole czyli niewielkie jezioro morskie z podwodą jaskinią. Szerokie na ok. 10 m i głębokie na 15 m jest uwielbiane przez nurków.
Inland Sea (Morze Śródlądowe)
Inland Sea to z kolei niewielka, spokojna zatoka połączona z morzem za pomocą wąskiego prześwitu między klifami. Ten naturalny basen powstał miliony lat temu poprzez zapadnięcie się dwóch jaskiń zbudowanych z wapienia.
Zatoka, nad którą górują niesamowite klify, posiada niewielką plażę. W sezonie szybko zapełnia się ona amatorami kąpieli. Znajdziesz tutaj kilka budek-barów z przekąskami, lodami i napojami. Po Inland Sea możesz też popływać łódką, która przepływa przez prześwit pomiędzy klifami i wypływa na otwarte morze. Inland Sea to jednak głównie miejsce, gdzie ulokowały się bazy nurkowe, które w naszej opinii nieco szpecą krajobraz.
Nasza rada: będąc w okolicy Dwejra Bay warto podejść szlakiem na górę klifu. Szlak zaczyna się obok Kaplicy Św. Anny. Spacer w jedną stronę powinien zająć ok. 20 min. Widok stamtąd na klify, Dwejra Bay oraz Inland Sea jest naprawdę imponujący! Warto też zostać w tych okolicach na zachód słońca.
Gozo – atrakcje południe wyspy
Xlendi
Xlendi to mała wioska w południowo-zachodniej części Gozo, położona w niezwykle malowniczej zatoce, u podnóża wapiennych klifów. W ostatnim czasie stała się ona popularnym nadmorskim kurortem. Zanim tam dotarliśmy, bardzo intrygowała nas jej nazwa – okazuje się, że najprawdopodobniej pochodzi ona od od xelandiona, czyli rodzaju bizantyjskiego statku.
Xlendi oferuje turystom niewielką plażę i możliwość kąpieli w spokojnych wodach zatoki. Poza tym, można pospacerować wzdłuż zatoki i usiąść w jednej z licznych kawiarni czy reauturacji. Można również przejść przez restaurację na końcu plaży, a następnie kamiennymi schodkami wejść na górę. Stamtąd warto podejść do Caroline Cave – niewielkiej jaskini będącej niegdyś naturalną łaźnią dla sióstr z zakonu dominikanek, a potem kawałeczek wrócić i wspiąć się w górę na szlak wytyczony wśród skał. Uwaga! Szlak jest mało widoczny, ale dobrze się przyglądając, można znaleźć uformowane w skałach stopnie i po nich ruszyć w górę. Z poziomu klifu, Xlendi i zatoka wyglądają fenomenalnie!
Klify Ta’Cenc Cliffs
Śmiało możemy powiedzieć, że najpiękniejszy odcinek klifów na Gozo ciągnie się wzdłuż południowego wybrzeża wyspy od Xlendi do Sannat. Szczególnie polecamy spacer z wioski Sannat w kierunku wybrzeża i dalej ścieżką wzdłuż linii wybrzeża nad wysokimi klifami Ta’Cenc. Te dzikie klify wznoszą się na wysokość 120 m, a ich ściany zamieszkuje liczne ptactwo. Widoki są tu naprawdę spektakularne!
Mgarr ix-Xini
Mgarr ix-Xini to niewielka zatoczka otoczona klifami, do której nie dojedziesz autobusem. Miejsce bardziej popularne wśród mieszkańców Gozo niż turystów, ale latem trudno tu o miejsce parkingowe. Ponoć często można tutaj spotkać farmerów przyprowadzających swoje konie. Oprócz niedużej plaży, na uwagę zasługuje wieża strażnicza z XVII w., która broniła niegdyś wejścia do wioski od strony morza. No i fakt, że Mgarr ix-Xini posłużyła jako plan zdjęciowy do filmu „By the Sea” z udziałem Angeliny Jolie i Brada Pitta.
Gozo atrakcje, środkowa część wyspy
Victoria (Rabat)
VIctoria czyli stolica Gozo ulokowana jest niemal w samym centrum wyspy i śmiało można powiedzieć, że prowadzą do niej wszystkie drogi. Dawniej nazywana Rabat, od 1897 r. została przemianowana na Victorię z okazji diamentowego jubileuszu brytyjskiej królowej. Miasto stanowi geograficzne, handlowe i administracyjne centrum Gozo.
Nad Victorią góruje XVII-wieczna cytadela, która przez wieki stanowiła bastion obronny przed atakami korsarzy i Saracenów. Dziś budowla wciąż zachwyca masywnymi umocnieniami oraz niesamowitymi widokami z murów obronnych na wyspę i okolice. W przeszłości cytadelą była domem dla wielu ludzi, dziś tylko kilka budynków mieszkalnych w jej murach jest zamieszkałych.
W skład kompleksu cytadeli wchodzą: Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, nowoczesne Centrum Turystyczne, Muzeum Archeologiczne, Muzeum Natury oraz Gran Castello Historic House.
Na szczególną uwagę zasługuje wspomniana Katedra Wniebowzięcia. Została ona zaprojektowana przez Lorenzo Gafà czyli tego samego maltańskiego architekta, który projektował katedrę św. Pawła w Mdinie. Katedrę zbudowano w całości z miejscowego wapienia i jest ona znakomitym przykładem architektury barokowej. Wnętrze katedry kryje w sobie wspaniałe dzieła sztuki, m.in. posąg Madonny sprowadzony z Rzymu w 1897 roku oraz relikwie Jana Pawła II. Warto też zwrócić uwagę na znajdujący się przed katerą pomnik polskiego papieża.
Ggantija w Xaghra – megalityczne świątynie
Nieopodal miejscowości Xaghra warto zajrzeć do jednego z najlepiej zachowanych stanowisk archeologicznych Malty. Świątynie Ggantija zostały odkryte w 1826 roku, ale są starsze niż Stonehenge i piramidy egipskie! W skład kompleksu wchodzą dwie bliźniacze świątynie: Świątynia Południowa (3600 p.n.e.) oraz Północna (ok. 3000 p.n.e.). Starsza z nich jest większa i lepiej zachowana. Ich mury sięgają nawet 6 metrów i składają się z wapiennych bloków o wadze do 50 ton. Wg archeologów mury pierwotnie mogły być jeszcze wyższe.
Zanim dotarliśmy do świątyń zwiedziliśmy nowoczesne muzeum, gdzie prezentowane są znaleziska pochodzące z tego oraz innych maltańskich miejsc kultu religijnego. Bilet wstępu do Ggantija – 10 EUR/os. dorosła.
Ta’ Kola Wind Mill – klasyczny młyn w Xagrha
W odległości kilku minut pieszo od megalitycznych świątyń znajduje się jeden z nielicznych już wiatraków na Wyspach Maltańskich. Ta’ Kola Wind Mill pochodzi z 1725 roku. Obecnie wiatrak jest świetnie odrestaurowany. W całości zachowały się oryginalne ramiona i drewniane mechanizmy. W środku zaś można zobaczyć pomieszczenia warsztatowe z oryginalnymi narzędziami oraz pokoje mieszkalne młynarza. Nazwa wiatraka pochodzi od ostatniego młynarza, który znany był jako Żeppu ta’ Kola – Józef, syn Mikołaja.
Gozo informacje praktyczne
1. Ile czasu potrzeba na zwiedzanie Gozo
Zdecydowanie polecamy zostać na Gozo kilka dni. Oczywiście można zrobić sobie jednodniową wycieczkę z Malty, ale jeśli kochacie piękne krajobrazy i lubicie spokojne, niespieszne zwiedzanie, warto zostać na dłużej. My spędziliśmy na Gozo tydzień i uważamy, że to była doskonała decyzja.
2. Jak dostać się na Gozo
Na wyspę Gozo dopłyniesz promem z Malty. Z portu Cirkewwa, który znajduje się w północnej części Malty kursują promy do portu Mgarr na Gozo. Dojazd autem zarówno z okolic Valletty, jak i z lotniska do portu w Cirkewwa zajmuje ok. 40-50 min. Prom płynie ok. 20 min. Co ciekawe, jeśli na prom wjeżdżasz autem lub skuterem, bilet opłacasz dopiero w drodze powrotnej na Maltę.
Koszt biletu na prom na Gozo i z powrotem:
4,65 EUR dla pasażera – jeśli jesteś pieszo, bez samochodu, bilet kupisz w terminalu,
8,15 EUR, jeśli na prom wjeżdżasz skuterem, plus 4,65 EUR za pasażera (bilet kupisz w drodze powrotnej na Maltę),
15,70 EUR, jeśli podróżujesz autem – cena kierowcy i samochodu (bilet kupisz w drodze powrotnej z Gozo).
Promy pływają regularnie 24 godziny na dobę. Zdarza się, że promy nie kursują w czasie sztormu. Aktualny rozkład promów znajdziesz na oficjalnej stronie przewoźnika Gozo Channel
Promy na Gozo pływają także z Valletty. Są to promy wyłącznie pasażerskie. Rejs trwa około 45 min. Odpływają z portu w Valletcie z miejsca usytuowanego na wprost windy prowadzącej do Ogrodów Barrakka Gardens i dopływają, podobnie, jak te z Cirkewwy, do portu w Magrr. Pływają od wczesnych godzin rannych do północy, średnio co 1-2 godziny. Koszt biletu to 9,99 EUR, przy zakupie przez aplikację lub 12 EUR przy kupnie w porcie. Szczegóły na stronie przewoźnika Gozo Fast Ferry
3. Jak przemieszczać się po Gozo
W naszej opinii najlepszym środkiem transportu na Gozo jest skuter lub auto. My wypożyczyliśmy samochód (na przełomie listopada i grudnia to było lepsze rozwiązanie niż skuter, bowiem zdarzały się wichury i ulewne deszcze) w lokalnej maltańskiej wypożyczalni na lotnisku, po przylocie na miejsce. Koszt 200 EUR za dwa tygodnie plus kaucja na karcie 300 EUR. Była to znacznie tańsza opcja niż rezerwacja przez Internet.
Decydując się na wypożyczenie auta na Malcie warto pamiętać, że obowiązuje na niej (i na Gozo) ruch lewostronny. Ponadto na Gozo drogi są w bardzo złym stanie, często też bardzo wąskie i kręte.
Nie mamy niestety doświadczeń z transportem publicznym na Gozo, czytaliśmy jednak, że autobusy nie jeżdżą zbyt często, a komunikacja zorganizowana jest w ten sposób, że w wiele miejsc można dojechać tylko z Victorii czyli stolicy Gozo. Bilet autobusowy to koszt 2 EUR w sezonie i 1,5 EUR poza sezonem. Jest to bilet przesiadkowy, ważny przez 2 godz.
4. Gdzie nocować na Gozo
Jako bazę wypadową do zwiedzania Gozo wybraliśmy niewielką miejscowość Xaghra położoną w centralnej części wyspy. Stąd mieliśmy kilkanaście minut pieszo do Victorii, a do atrakcji znajdujących się na wybrzeżu dojeżdżaliśmy autem w miarę szybko. Śmiało możemy polecić hotel, w którym nocowaliśmy – Bliss Boutique Living. Jest to niewielki hotel, w którym panuje wręcz rodzinna atmosfera, śniadania są przepyszne, a z górnego tarasu z basenem rozciąga się wspaniały widok na całą wyspę.
Powyższy link jest linkiem afiliacyjnym. Będzie nam miło, jeśli rezerwując apartament, skorzystasz z niego – Ty zapłacisz tyle samo, a Booking.com podzieli się z nami swoją prowizją. Przeznaczymy ją na utrzymanie bloga (m.in. domena, serwer) oraz tworzenie nowych bezpłatnych treści. Z góry dziękujemy za pomoc w rozwoju bloga!
5. Gdzie zjeść na Gozo
Szczególnie możemy polecić Maxokk Bakery w Nadurze. Miejsce dość niepozorne, ale serwują w nim rewelacyjną ftirę. Ftira maltańska to rodzaj kanapki z nadzieniem z tuńczyka, sardynek oraz warzyw. Jednak ta gozańska to bardziej pizza niż kanapka. W Maxokk Bakery ftirę zamawia się w okienku i po ok. 30 min. należy ją odebrać. Musimy się przyznać, że od ftiry z Maxokk Bakery chyba uzależniliśmy się! Ceny między 6,5 a 10 EUR.
Podobał Ci się nasz wpis o Gozo? Podziel się nim z innymi na FB, a jeśli chcesz odkryć inne piękne wyspy, zajrzyj do zakładki Hiszpania i Grecja
Jeśli podobają Ci się nasze posty, zapraszamy do polubienia strony Aktywnych w podróży na Facebooku oraz do śledzenia naszego profilu na Instagramie. Będzie nam również miło, jeśli udostępnisz ten post swoim znajomym.
Jeśli spodobał Ci się post, możesz nas wesprzeć stawiając nam wirtualną kawę. Tym sposobem wspierasz naszą twórczość.
Dodatkowo, stawiając nam kawę, masz teraz możliwość odebrania za darmo 45 dni dostępu do bogatej biblioteki audiobooków BookBeat!
