Okolice Warszawy potrafią zaskoczyć, zachwycić i dać do myślenia, są też znakomitym miejscem na spacer czy relaks na łonie przyrody. Znajdziesz w nich lasy, plaże, bagna i torfowiska, ale też miejsca nieoczywiste z ciekawą historią i architekturą – w ruinie i odbudowane bądź odnowione. Jednym słowem okolice Warszawy to coś dla kochających spędzać czas na łonie przyrody, ale i dla fanów historii i architektury. To wszystko nie dalej niż 40 km od stolicy. Poznaj nasze propozycje na jednodniową wycieczkę lub po prostu spacer w okolicach Warszawy. W poście skupiamy się na miejscach znajdujących się na południe oraz wschód od stolicy, które w naszej opinii zdecydowanie zasługują na bliższe poznanie. Okolice Warszawy na weekend – na wycieczkę, na spacer, na relaks.
Spis treści:
- Bagno Całowanie
- Goździkowe Bagno i Bagno Bocianowskie
- Kaczy Ług (Jezioro Torfy) i szlaki Mazowieckiego Parku Krajobrazowego
- Świdermajery w Otwocku
- Trasa Andriollego nad rzeką Świder
- Wyspy Zawadowskie i Wyspy Świderskie
- Góry Chobockie
- Góry Łańcuchowe i Rezerwat Bagno Pogorzel
- Liw – zamek i punkt widokowy Sowia Góra
- Ruiny pałacu Łubieńskich w Okuniewie
Bagno Całowanie
Bagno Całowanie czyli jedno z największych torfowisk Mazowsza znajduje się ok. 40 km od Warszawy na terenie Mazowieckiego parku Krajobrazowego, w okolicy Celestynowa, nieopodal wsi o nazwie Całowanie (stąd nazwa torfowiska). Tereny Bagna Całowanie zajmują obszar ok. 1200 ha – o długości ok. 15 km i szerokości ok. 3 km – w obrębie pradoliny Wisły wzdłuż prawego brzegu koryta rzeki. Na jednej z tablic przy ścieżce edukacyjnej „13 błota stóp”, która znajduje się na terenie bagna, można przeczytać, iż stanowi ono przyrodniczą perłę regionu.
Po terenie Bagna Całowanie można przemieszczać się z łatwością, ponieważ znajdują się tutaj dwie drewniane kładki. Pierwsza z nich, zaczynająca się mnie więcej naprzeciwko wieży widokowej prowadzi po bardziej zalesionej części torfowiska. Kładka kończy się wraz z terenem zadrzewionym, w miejscu, gdzie zaczyna się łąka. Druga kładka ma swój początek obok wieży widokowej i prowadzi po odkrytym terenie wśród malowniczych trzcin i turzyc czyli roślinności charakterystycznej dla torfowisk. To na niej znajdują się wspomniane tablice ścieżki edukacyjnej „13 błota stóp”. Dowiesz się z nich m.in. jak powstawały torfowiska, jakie gatunki zwierząt zamieszkują te tereny, ale też jakie jest obecnie znaczenie torfowisk i co im zagraża. Zanim jednak udasz się na spacer tą kładką, zajrzyj na wieżę widokową, rozciąga się z niej piękny widok na teren Bagna Całowanie, a może uda Ci się dostrzec jakiegoś przedstawiciela zamieszkujących torfowisko ptaków lub ssaków.
Więcej na temat Bagna Całowanie przeczytasz w poście poświęconym w całości temu miejscu: Bagno Całowanie | Spacer po jednym z największych torfowisk Mazowsza
Goździkowe Bagno i Bagno Bocianowskie
Ścieżka przyrodnicza Goździkowe Bagno oraz Rezerwat przyrody Bagno Bocianowskie wraz z zagłębieniem torfowiskowym Gołe Bagno to położone w bliskiej odległości od siebie dwa ciekawe miejsca, które można połączyć w jedną wycieczkę. Torfowiska otaczają piękne lasy sosnowe Mazowieckiego Parku Krajobrazowego, a pomiędzy nimi znajdują się wydmy śródlądowe. Taki spacer to trasa o długości ok. 5 km. W dni powszednie można też odwiedzić pobliskie Centrum Edukacji Leśnej. Tutaj także można zostawić na parkingu samochód i rozpocząć wycieczkę od ścieżki Goździkowe Bagno.
Goździkowe Bagno to niewielkie torfowisko wraz z drewnianą kładką, dzięki której można przez nie przejść suchą stopą. Nazwę swą zawdzięcza miejscowości Gózd, a nie nazwie kwiatów! Goździków tutaj nie spotkamy, za to owadożerną rosiczkę, borówkę bagienną zwaną także pijanicą, żurawinę błotną oraz wiele gatunków mchów już tak. Jeśli zaś chodzi o faunę, to przy odrobinie szczęścia, na Goździkowym Bagnie można wypatrzyć żaby, zaskrońca zwyczajnego, żmiję zygzakowatą, żurawia, a nawet dzika, jelenia czy łosia. Schodząc z drewnianej kładki i skręcając w prawo dojdziesz do wspomnianej wydmy śródlądowej, obok której znajduje się m.in. tablica z informacjami o wydmach.
Rezerwat przyrody Bagno Bocianowskie to całkiem spory obszar, bo o powierzchni blisko 70 hektarów. Tutaj nie zobaczysz kładek prowadzących przez torfowisko – spacerując, Bagno Bocianowskie obchodzi się dookoła. Na pewno największą jego atrakcją jest zagłębienie torfowiskowe Gołe Bagno, w którym niejako zatopione są brzozy i sosny. Nie jest to rzadki widok w Mazowieckim Parku Krajobrazowym, ale trzeba przyznać, że na tak dużej powierzchni robi niesamowite wrażenie.
Kaczy Ług (Jezioro Torfy) i szlaki Mazowieckiego Parku Krajobrazowego
Kaczy Ług inaczej nazywany Jeziorem Torfy to nie do końca okolice Warszawy. Miejsce to znajduje się bowiem na terenie stołecznej dzielnicy Wawer, jednak z racji odległości od centrum miasta oraz otoczenia lasami Mazowieckiego parku Krajobrazowego wiele osób traktuje je jako podwarszawską atrakcję.
Kaczy Ług to sztuczny zbiornik wodny powstały w dawnym wyrobisku torfu jako potorfie. Obejmuje obszar ok. 6 ha i znajduje się w granicach planowanego od lat rezerwatu przyrody Biały Ług. Niestety obecnie Jezioro Torfy znajduje się tuż obok południowej obwodnicy Warszawy, co powoduje, że nie panuje tu absolutna cisza, niemniej jednak wciąż stanowi ciekawe miejsce na spacer czy piknik. Kaczy Ług znajduje się na trasie niebieskiego szlaku pieszego „Na przedpolach stolicy” z Okuniewa – do Warszawy Radość, a także niebieskiego szlaku rowerowego biegnącego z Anina przez Aleksandrów do Falenicy. Proponujemy Ci też spacer ze Starej Miłosnej ul. Fabryczną prosto przez las aż do ulicy Prabuckiej, gdzie skręcając w lewo wejdziesz na czerwony szlak, który to doprowadzi Cię do Kaczego Ługu. Idąc tam i z powrotem pokonasz ok. 10 km, a mając mapę lub GPS-a możesz dla urozmaicenia powrotną drogę nieco zmienić.
Świdermajery w Otwocku
Świdermajer inaczej styl nadświdrzański to charakterystyczny styl architektury drewnianej, która powstawała na przełomie XIX i XX w. na tzw. linii otwockiej pod Warszawą. Budynki w tym stylu budowano w Aninie, Międzylesiu, Radości, Józefowie, Karczewie, Celestynowie, ale przede wszystkim w Otwocku, gdzie zachowało się ich najwięcej. A skąd nazwa? „Te wille, jak wójt podaje, są w stylu świdermajer” – to słowa pochodzące z wiersza „Wycieczka do Świdra” Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego.
Inspiratorem stylu był Michał Elwiro Andriolli, który w 1880 r. kupił 200 ha ziemi nad rzeką Świder i założył tam osadę Brzegi. Jako, że te wspaniale zalesione, zdrowe okolice znajdowały się niecałe 30 km od stolicy, Andriolli postanowił stworzyć tu zespół pensjonatów, w których mogliby się leczyć kuracjusze z Warszawy. Wille, które sam zaprojektował, wykonane były z drewna, każda z nich posiadała werandę, i co istotne, były zdobione ażurową dekoracją.
Spacer szlakiem otwockich Świdermajerów to trochę zabawa w detektywa, zwłaszcza latem, kiedy ogrody otaczające budynki porastają bujne krzewy. I o ile wille odnowione i wyremontowane zwykle łatwiej dostrzec, o tyle te zaniedbane, czasem niezamieszkałe, wtapiają się często w sosnowe lasy. Spróbuj jednak pospacerować niespiesznie, rozglądając się czujnie, po wschodniej stronie torów kolejowych, ulicami: Warszawską, Kościelną (m.in. z hotelem Polskim, willami Szeliga i Podole), Kościuszki, Willową (posiadłość rodziny Badiorów), Żeromskiego, Reymonta (Reymontówka), Słowackiego, Dłuskiego, Warszawską. Samochód możesz zostawić na parkingu pod dworcem PKP, ponieważ spacerując powyższą trasą zatoczysz pętlę. Na koniec możesz podjechać pod pięknie odnowiony pensjonat Abrama Gurewicza (ul. Armii Krajowej 8).
Więcej o Świdermajerach przeczytasz w poście Świdermajer w Otwocku | Drewniane perełki podwarszawskiej architektury
Trasa Andriollego nad rzeką Świder
Szlak Andriollego to trasa wiodąca w sporej części nad meandrującą rzeką Świder przez piękne sosnowe lasy. Proponujemy Ci pozostawienie samochodu w okolicy przystanku kolejowego w Świdrze. Stąd ul. Mickiewicza, a następnie Turystyczną dotrzesz do otwockiej plaży miejskiej i mostu nieczynnej kolejki wąskotorowej (zwanej Koleją Jabłonowską). Po odpoczynku na plaży, wróć ul. Turystyczną do ul. Mickiewicza, następnie skręć w prawo w ul. Wierzbową, gdzie warto rozglądać się za willami w stylu Świdermajer. Ul. Wierzbowa przechodzi w leśną drogę, którą dotrzesz w pobliże wspomnianego wcześniej miejsca o nazwie Brzegi. Po lewej stronie zobaczysz nowoczesne budynki hotelu, a po prawej stronie ławeczkę oraz tablicę z napisem „Historyczny teren, Brzegi Andriollego”. Druga ławeczka znajduje się sporo poniżej szlaku. Kolejny etap wycieczki to dalsza wędrówka przez las – cały czas za czarnymi znakami szlaku, który wyprowadza w końcu na asfaltową alejkę. Idąc wzdłuż ogrodzenia dawnego ośrodka „Słoneczny”, w głębi zobaczysz murowany dwór Oskragiełły. Mijając następnie osiedle niewysokich bloków dojdziesz do ronda Żołnierzy AK, na nim skręć w lewo w ul. Kraszewskiego i skieruj się do parkingu.
Więcej informacji na temat Trasy Andriollego znajdziesz w naszym wpisie Szlaki Mazowsza | Otwocka Trasa Andriollego nad rzeką Świder
Wyspy Zawadowskie i Wyspy Świderskie
Wyspy Zawadowskie oraz Wyspy Świderskie to idealne miejsca w bliskiej okolicy Warszawy na plażowy chillout połączony ze spacerem lub przejażdżką rowerem. Możesz podjechać od strony Józefowa (Wyspy Zawadowskie) lub od strony Wilanowa (Wyspy Świderskie, Ciszyca) i spacerować wzdłuż Wisły. W zależności od tego, jaki jest obecnie poziom wody w Wiśle będziesz cieszyć oczy pięknymi i niemal za każdym razem innymi krajobrazami – łachami i wyspami, które w korycie rzeczki tworzą się naturalnie, zmieniając swoją rzeźbę i położenie.
Pamiętaj jednak, że zarówno Wyspy Zawadowskie, jak i Wyspy Świderskie to rezerwaty przyrody. Celem ich utworzenia była ochrona ekosystemów wodnych w korycie środkowej Wisły. Są to miejsca gniazdowania i żerowania rzadkich gatunków ptaków oraz ostoje zwierząt związanych ze środowiskiem wodnym. Można tu spotkać przede wszystkim: mewy – śmieszkę i pospolitą, rybitwy, zimorodki oraz sieweczki, a zimą podczas przelotów pojawiają się tu czaple, kaczki, kormorany, a nawet drapieżne bieliki. Na terenie rezerwatów można też obserwować bobry oraz wydry. Jeśli chodzi zaś o roślinność to w rezerwatach dominuje nadrzeczny las łęgowy bogaty w wierzby, topole, wiązy, klony jesionolistne z pnączami, ziołami oraz z nawłocią.
Góry Chobockie
Góry Chobockie to tzw. wydmy śródlądowe czyli charakterystyczne dla Mazowsza piaszczyste wzniesienia, z których najwyższe osiąga wysokość 140 m n.p.m. Często porośnięte sosnowym lasem, tutaj przybierają nieco inną formę – w Górach Chobockich dominuje bowiem las brzozowy. A co to znaczą dla nas turystów?
Góry Chobockie to piękne, choć nie spektakularne, miejsce na niedzielny chillout. Jeśli jednak lubisz spędzać czas na łonie natury, to jak najbardziej polecamy. Szczególnie jesienią, kiedy liście brzóz nabierają żółtej barwy, a u ich stóp ścielą się fioletowe wrzosowe dywany… Wędrując tutejszymi ścieżkami, zajrzysz zatem na wydmy porośnięte przez wspomniane brzozowe zagajniki, na wrzosowiska, posłuchasz śpiewu ptaków i zrelaksujesz się na ławce, której budowniczy pogubił proporcje. Turystów wciąż niewielu tutaj dociera, jesienią głównie spotkać można poszukiwaczy grzybów. Można więc w ciszy pospacerować lub pobiegać, można rozwiesić hamak, po prostu spędzić czas w ulubiony sposób.
Góry Chobockie znajdują się ok. 40 km na wschód od Warszawy. Jadąc z Warszawy, kieruj się na Mińsk Mazowiecki, w Koniku Nowym skręć w lewo kierując się na Długą Kościelną, a następnie na Chobot. Samochód zaparkuj wzdłuż drogi, niestety nie ma tutaj wyznaczonych parkingów.
Góry Łańcuchowe i Rezerwat Przyrody Bagno Pogorzel
Góry Łańcuchowe to, podobnie, jak Góry Chobockie, pasmo niewielkich wzniesień o charakterze wydmowym porośnięte przede wszystkim sosnowym lasem. Wzniesienia rozciągają się przez ok. 2,5 km na linii wschód-zachód, a ich najwyższy punkt to Góra Skorinowa o wysokości 173 m.n.p.m.
Spacer po terenie Gór Łańcuchowych to spacer leśnymi ścieżkami i drogami, ale nie po specjalnie wytyczonych szlakach. Wystarczy jednak wejść na teren wydm i podążyć za przedeptanym leśnym traktem. Warto też dodać, że jest to teren nie tylko spacerowy, znajdują się tu również trasy dla rowerów MTB, a zimą trasy dla narciarzy biegowych.
Przedłużając spacer, można odwiedzić także Rezerwat Przyrody Bagno Pogorzel, który znajduje się po drugiej stronie drogi nr 802. Jest to całkiem spory naturalny zbiornik wodny oraz bagno, które wraz z otaczającymi go drzewostanami oraz występującymi tu gatunkami roślin i ptaków podlegają ochronie. Występują tu m.in. rosiczka okrągłolistna czy żurawina błotna, a przy odrobinie szczęścia można spotkać np. żurawie czy rybitwy czarne.
Góry Łańcuchowe znajdują się ok. 50 km na wschód od Warszawy. W Mińsku Mazowieckim należy zjechać z DK 92 na DW 802 i dojechać do miejscowości Mikanów (ok. 5 km). Następnie na dużym zakręcie należy skręcić w lewo i przejeżdżając przez wieś dojechać do lasu. Po chwili, po prawej stronie, będzie widać wzniesienie – to właśnie Góry Łańcuchowe.
O Górach Łańcuchowych więcej informacji znajdziesz w poście: Góry Łańcuchowe | Pomysł na spacer w okolicach Warszawy
Liw – zamek i punkt widokowy Sowia Góra
Zamek w Liwie to gotycka budowla, która powstała na… mokradłach. Najpierw usypano tu wzgórze wzmocnione palami i stanął na nim gród, a następnie, na polecenie księcia Janusza I Starszego, wybudowano zamek. Jeden z najwybitniejszych władców Mazowsza nie doczekał końca budowy, dzieło ukończył jego wnuk Bolesław IV. Ale mury obronne liwskiego zamku znacznie powiększyły swoją wysokość, gdy jego gospodynią została księżna Anna Mazowiecka.
Dziś zamek w Liwie jest siedzibą Muzeum-Zbrojowni oraz miejscem corocznych turniejów rycerskich, a także domem dla… Żółtej Damy. Więcej o zamku przeczytasz w poście: Zamek w Liwie i punkt widokowy Sowia Góra
Ruiny pałacu Łubieńskich w Okuniewie
Okuniew to niewielka wieś oddalona o niecałe 30 km od centrum Warszawy. Nie znajdziesz tam spektakularnych zabytków, ale jeśli jesteś amatorem ruin i związanych z nimi interesujących historii, to koniecznie powinieneś odwiedzić to miejsce. Zwiedzanie Okuniewa zacznij więc od ruin pałacu Łubieńskich.
Pałac rodziny Łubieńskich herbu Pomian został wzniesiony I poł. XIX w. przez Jana Łubieńskiego oraz jego żonę Annę jako rodowa rezydencja. Była to dwukondygnacyjna budowla na planie prostokąta w stylu klasycystycznym, a otaczał ją park krajobrazowy. Po tym, jak pałac wraz z majątkiem został zarekwirowany przez cara Aleksandra II, od czasu Powstania Styczniowego przechodził z rąk do rąk. Po II wojnie światowej został upaństwowiony i wówczas szybko zaczął popadać w ruinę. Jego upadek znacznie przyspieszyła ekipa filmowa Antoniego Krauzego, która w 1976 r. podpaliła budynek, ponieważ do jednej ze scen serialu pt. „Zaklęty dwór” potrzebny był pożar! Niestety pałac pozostał ruiną po dziś dzień, a spacerując po jego terenie, aż trudno wyobrazić sobie, jak wyglądał w czasach swojej świetności.
W Okuniewie, oprócz opisanych ruin, możesz zobaczyć: rynek wraz z zabytkowymi kamienicami o charakterze zabudowy miejskiej z II poł. XIX, kościół parafialny św. Stanisława Kostki, który powstał w latach 1828–1835, cmentarz parafialny z XIX w. z klasycystyczną kaplicą cmentarną z I poł. XIX w. oraz cmentarz żydowski założony w I poł. XIX wieku.
Więcej o ruinach pałacu w Okuniewie przeczytasz tutaj: Okuniew – ruiny pałacu Łubieńskich | Z cyklu: ciekawe miejsca w okolicach Warszawy
Mapa – opisane we wpisie atrakcje w okolicach Warszawy. Na mapie oznaczyliśmy lokalizacje parkingi, na których można pozostawić samochód. Klikając punkt możesz zobaczyć ten punkt na mapach Google oraz wyznaczyć do niego trasę. Aby zobaczyć listę punktów, które oznaczyliśmy – wybierz ikonkę zakładki na górze po lewej stronie.
I jak? Znajdziesz coś dla siebie? A może znasz ciekawe miejsca w tych okolicach, które możesz nam polecić na krótką wycieczkę? Daj znać w komentarzu.
Wszystkie wpisy z naszych wycieczek w okolicach Warszawy znajdziesz tu: Mazowsze, a posty opisujące podróże po Polsce tutaj: Polska
Jeśli podobają się Wam nasze posty, zapraszamy do polubienia strony Aktywnych w podróży na Facebooku oraz do śledzenia naszego profilu na Instagramie. Będzie nam również miło, jeśli udostępnicie ten post swoim znajomym.
Jeśli spodobał Ci się post, możesz nas wesprzeć stawiając nam wirtualną kawę. Tym sposobem wspierasz naszą twórczość.
Dodatkowo, stawiając nam kawę, masz teraz możliwość odebrania za darmo 45 dni dostępu do bogatej biblioteki audiobooków BookBeat!
