Maskonury na Islandii: Gdzie i kiedy można je obserwować?

Musimy przyznać, że stado maskonurów na półwyspie Dyrhólaey nieco nas zaskoczyło. Na Islandii byliśmy w drugiej połowie sierpnia, a według wszelkich informacji szanse na spotkanie tych sympatycznych ptaków w tym czasie są niewielkie. Tymczasem, słonecznym późnym popołudniem, spore stado urzędowało sobie spokojnie na skałach. Wokół, za ogrodzeniem, wianuszek turystów i fotografów. Na szczęście tylko dźwięki wydawane przez aparaty fotograficzne oraz szum fal oceanu zdawały się zakłócać hipnotyzującą ciszę… Jeśli chcesz się dowiedzieć, gdzie i kiedy można obserwować maskonury na Islandii oraz poznać bliżej ten żywy symbol wyspy, zapraszamy do lektury!

Maskonury – garść informacji i ciekawostek

Maskonur to gatunek średniej wielkości ptaka wodnego, który zamieszkuje wyspy, wybrzeża i wody północnego i środkowego Atlantyku oraz przyległych rejonów Oceanu Arktycznego. Mimo licznej populacji uznawany jest za gatunek narażony na wyginięcie. W zimie maskonury docierają aż na Azory i Wyspy Kanaryjskie, a ponad połowa światowej populacji atlantyckiej gniazduje na Islandii.

Jego sympatyczny wygląd zewnętrzny, o sylwetce z dość dużą głową i krótkimi pomarańczowymi nogami sprawił, że nazwa łacińska maskonura to w tłumaczeniu „braciszek arktyczny”. Mówi się, że mają zabawny wygląd, przypominający nieco tropikalną papugę. My jakoś nie skojarzyliśmy ich z papugami, według nas są jedyne w swoim rodzaju:-)

Maskonury są świetnymi pływakami. W wodzie potrafią nurkować na głębokość 60 m, gdzie przebywać mogą przez 20–30 sekund. Używają skrzydeł jako wioseł, a nóg jako steru. Odżywiają się niewielkimi rybami o podłużnym kształcie, jak węgorze czy śledzie, na które polują właśnie pod wodą. W czasie jednego połowu potrafią załapać ok. 10 ryb, alerekord to podobno ponad 60 upolowanych ryb trzymanych w dziobie w poprzek!. Dziób maskonura jest do tego odpowiednio przystosowany dzięki specjalnym wyżłobieniom. Z kolei w trakcie lotu maskonury mogą rozwinąć prędkość do ok. 90 km na godz., machając skrzydłami nawet 400 razy na minutę!

Rozzłoszczony ptak, by sprawić wrażenie groźnego, rozpościera skrzydła, otwiera dziób i zaczyna tupać. Jeśli napastnika nie udaje się odstraszyć, maskonur atakuje dziobem oraz skrzydłami. Zazwyczaj jednak ptaki te starają się unikać konfrontacji i w tym celu, chcąc zamanifestować swoje pokojowe zamiary, spuszczają dziób na pierś, by nie prowokować innych osobników. Maskonury przykładają dużą wagę do interakcji społecznych, a ich zachowania potrafią być wręcz ceremonialne. Przykładem może być tu moment lądowania maskonura, który odpowiednio wysuwa jedną stopę, by pokazać, że nie stanowi dla innych zagrożenia.

Szacuje się, że populacja maskonurów atlantyckich liczy około 8 milionów dorosłych ptaków, z czego około 60% gniazduje na Islandii. Można je tu spotkać od kwietnia do sierpnia. We wrześniu raczej ich już tu nie ma. Szczyt sezonu lęgowego i gniazdowania przypada na okres od czerwca do sierpnia. Maskonury większość część swojego życia spędzają po prostu na morzu, schodząc na ląd tylko po to, aby złożyć jaja (samica składa jedno jajo rocznie). Co ciekawe, pary zazwyczaj są trwałe, odnajdują się w koloniach i powracają co roku do tych samych nor. Zarówno samica, jak i samiec wykonują obowiązki związane z inkubacją jaja i opieką nad młodymi pisklętami.

Młode maskonury w swoją pierwszą podróż wyruszają prowadzone światłem księżyca. Niestety czasem mylą je ze światłami miast i zamiast nad morze lecą w głąb lądu. Ponieważ mają dość ciężkie kości (co z drugiej strony pozwala im głębiej nurkować), a do tego młode nie mają jeszcze tyle siły, co dorosłe ptaki, to nie są w stanie samodzielnie opuścić miasta. I tutaj wkraczają grupy wolontariuszy, często całe rodziny, zarówno dorośli, jak i dzieci, wyszukując młode ptaki i zabierając je na wysokie klify, skąd mogą bezpiecznie i sprawnie wystartować.

Kiedy można obserwować maskonury na Islandii?

Jak już wspomniałam, na lądzie maskonury przebywają tylko w okresie lęgowym, a poza nim spędzają czas na wodzie. Pierwsze ptaki pojawiają się na Islandii pod koniec kwietnia i pozostają tu mniej więcej do połowy sierpnia. Podobno najlepszą porą do obserwacji maskonurów są poranki i wieczory. My przyglądaliśmy się im w drugiej połowie sierpnia, ok. godz. 18-stej, na półwyspie Dyrhólaey. Kolejnego dnia przed południem widzieliśmy je również w skałach nad czarną plażą Reynisfjara, ale były zdecydowanie dalej i było ich dużo mniej.

Gdzie można zobaczyć maskonury na Islandii?

Miejsc, w których można spotkać kolonie maskonurów na Islandii, jest co najmniej kilka, i to właściwie z każdej strony wyspy. W przewodnikach można przeczytać o polecanych: