Skit Świętych Antoniego i Teodozjusza Pieczerskich w Odrynkach to jedyna prawosławna pustelnia w Polsce. Został założony w 2009 r. przez nieżyjącego już ks. archimandrytę Gabriela. Skit znajduje się na obrzeżach wsi Odrynki w uroczysku Kudak, tuż obok pięknie meandrującej rzeki Narwi. W 2024 r. został jednym z szesnastu Cudów Polski. Jest to plebiscyt, w którym internauci wybierają miejsca najciekawsze, najbardziej niezwykłe i często niedoceniane. Dla nas Skit w Odrynkach to kolejne wyjątkowo ciekawe miejsce na mapie Podlasia.
Co to jest skit?
Skit to niewielka, prawosławna pustelnia lub wspólnota monastyczna, zwykle zależna od większego klasztoru. Termin pochodzi z języka greckiego, pierwotnie oznaczał odosobnione miejsce modlitwy, gdzie mnisi mogli żyć w większym skupieniu.
Skit w Odrynkach – historia
Odrynki nie przez przypadek zostały wybrane na budowę Skitu. W miejscowości tej istniał bowiem prawosławny klasztor Wniebowstąpienia Pańskiego. Powstał on przypuszczalnie w pierwszej połowie XVII w. i został rozwiązany w 1824 r. Monaster ten podlegał klasztorowi Świętego Ducha w Wilnie. Prawdopodobnie klasztor kontynuował tradycje monastyczne istniejące w rejonie Odrynek już w XVI w.
Autorem całego przedsięwzięcia w XXI w. był, wspomniany na początku, ks. archimandryta Gabriel. Gdy w kwietniu 2008 r. nie przyjął on wyboru na biskupa pomocniczego diecezji przemysko-nowosądeckiej, został zdegradowany i pozbawiony funkcji przełożonego Monasteru w Supraślu. Chcąc pozostać na Podlasiu, zainicjował powstanie Skitu w Odrynkach.
Zamieszkał w barakowozie nad Narwią, odcięty od cywilizacji. Po jakimś czasie zbudował drewnianą cerkiew, a potem dom dla mnichów i budynki gospodarcze. Oczywiście wszystko to powstało dzięki wsparciu okolicznych mieszkańców oraz ludzi dobrej woli. Jednocześnie coraz więcej osób zaczęło odwiedzać skit.
Niestety zły los nie omijał skitu w Odrynkach. W grudniu 2011 r. został on zdewastowany – m. in. zerwano krzyż z kopuły na bramie wjazdowej do pustelni, zniszczono należące do niej ule, przecięto też kabel agregatu prądotwórczego.
W 2013 r. na terenie skitu konsekrowano nową drewnianą cerkiew Opieki Matki Bożej. Sukcesywnie sprowadzano z Salonik wyposażenie cerkwi. Jednak 3 lata później, w grudniu 2016 r. w cerkwi wybuchł pożar, w wyniku którego zniszczeniu uległo niemal całe jej wyposażenie!
Kolejnym trudnym momentem dla skitu była śmierć archimandryty Gabriela. Odszedł on w 2018 r. Został pochowany na terenie skitu. Co ciekawe, po jego śmierci skit pozostawał niezamieszkany, a nabożeństwa celebrowane były tu w niedziele i główne święta przez duchowieństwo monasteru w Zwierkach. Od 2022 r. w skicie przebywa 3 mnichów, a nabożeństwa celebrowane są codziennie.
Skit w Odrynkach – dojazd
Samochodem z miejscowości Narew można tu dojechać w ok. 10 min., z Białegostoku czy Bielska Podlaskiego – w ok. 40 min. Oczywiście można również wybrać się rowerem (choć na teren Skitu rowerów nie można wprowadzać), ale komunikacją publiczną nie da się tu dotrzeć.
Ze wsi Odrynki do Skitu prowadzi szutrowa droga. Jeśli wybierzesz tę drogę, dotrzesz pod sam skit. Auto możesz zostawić na bezpłatnym parkingu przed bramą.
Wspomniana droga w okresach wiosenno-jesiennych bywa jednak nieprzejezdna, gdyż jest zalewana przez rzekę Narew. Wtedy jedyną drogą do Skitu jest długa, drewniana kładka, która łączy skit ze wsią Odrynki. Wówczas samochód można zaparkować na piaszczystym parkingu przy głównej drodze w Odrynkach, a dalej ruszyć pieszo przez 800-metrową kładkę.
Skit w Odrynkach – zwiedzanie
Teren skitu jest niewielki, znajduje się tam jednak kilka budynków, w tym dwie cerkwie:
- Najważniejsza i widoczna już z daleka, choć w istocie niewielka Cerkiew pw. Antoniego i Teodozjusza Kijowsko-Pieczerskich. Wybudowana została z bali przez budowniczych z Podkarpacia. W jej wnętrzu znajduje się pięknie rzeźbiony ikonostas oraz m.in, 2 ikony z Góry Athos.
- Konsekrowana w 2013 r. cerkiew refektarzowa pw. Opieki Matki Bożej. We jej wnętrzu miał miejsce pożar, o którym wspomniałam wcześniej. Na ścianach znajdują się tu ikony wykonane w Studium Ikonograficznym w Bielsku Podlaskim.
Poza tym na terenie skitu można zobaczyć:
- Dom Ojca Gabriela czyli oszalowaną przyczepę,
- Specjalną wiatę, w której odbywają się większe uroczystości np. Święto skitu 15 września,
- Dzwon ufundowany przez Metropolitę Sawę.
Warto dodać, że skit można zwiedzać w godzinach 9:00 – 20:00 (latem) oraz 9:00 – 17:00 (w okresie zimowym). Zwiedzanie jest bezpłatne.
Nabożeństwa zaś odprawiane są w dni powszednie o 6:00 i o 17:00 w okresie zimowym oraz o godz. 18:00 w okresie letnim. Liturgia: w soboty o 9:00, w niedzielę – 10:00.
W czasie naszej wizyty, na terenie Skitu spotkaliśmy tylko jedną parę odwiedzających oraz jednego mnicha. Panował tu spokój i cisza, którą przerywał tylko śpiew ptaków… Był to dzień powszedni. Czy zawsze jest tak pusto? Trudno powiedzieć, czytaliśmy, że kiedyś Skit odwiedzało sporo osób. Pamietajmy jednak, że skit to pustelnia, której brama jest otwarta dla gości, ale jednak jest pustelnią… Wchodząc warto zapoznać się z zasadami przebywania na terenie skitu i po prostu stosować się do nich. A zajrzeć tu na pewno warto!
Planujesz podróż na Podlasie?
- Jeśli planujesz odwiedzić Białystok, zobacz nasz gotowy plan zwiedzania stolicy Podlasia: Białystok na weekend | Atrakcje stolicy Podlasia
- Jeśli zaś wybierasz się do pobliskiego Supraśla, koniecznie zajrzyj do posta Podlasie na weekend | Atrakcje Puszczy Knyszyńskiej
- Zobacz też nasze posty o Kolorowych cerkwiach Podlasia i o Grabarce – Świętej Górze Prawosławia
- Jeśli zaś planujesz podróż do Białowieży, informacje znajdziesz w postach: Białowieża na weekend | Co zobaczyć w krainie żubra oraz Okolice Białowieży | Co warto zobaczyć jesienią
- Pozostałe wpisy z naszych wycieczek i podróży po Polsce znajdziesz tutaj: Polska
- Jeśli podobają Ci się nasze posty, zapraszamy do polubienia strony Aktywnych w podróży na Facebooku oraz do śledzenia naszego profilu na Instagramie.
- Będzie nam również miło, jeśli udostępnisz ten post swoim znajomym. Możesz również zostawić komentarz pod wpisem.
Jeśli spodobał Ci się post, możesz nas wesprzeć stawiając nam wirtualną kawę. Tym sposobem wspierasz naszą twórczość.
Dodatkowo, stawiając nam kawę, masz teraz możliwość odebrania za darmo 45 dni dostępu do bogatej biblioteki audiobooków BookBeat!
